„Dom służących” Kathleen Grissom

RECENZJA PRZEDPREMIEROWA!

„Dom służących” autorstwa Kathleen Grissom to jeden z największych bestsellerów na rynku amerykańskim w ostatnich latach. Powieść przez wiele tygodni utrzymywała się na liście bestsellerów New York Timesa, a prawa do jej sfilmowania wykupiła wytwórnia Lonetree Entertainment.
„Dom służących” w pasjonujący sposób łączy powieść historyczną z elementami obyczajowymi, kreśląc fascynującą historię pełną tajemnic i emocji.
Jeden z recenzentów określił „Dom służących” jako skrzyżowanie „Przeminęło z wiatrem” ze „Służącymi”.

 Przybycie małej białej dziewczynki na plantację pociąga za sobą tragedię, która wydobywa na światło dzienne to, co w ludziach, których nazywa swoją rodziną jest najlepsze i to, co najgorsze.
Siedmioletnia Lavinia zostaje osierocona na pokładzie statku płynącego z Irlandii. Na plantacji tytoniu, do której zostaje zabrana i gdzie ma pracować, trafia do domu niewolników. Będąc pod opieką Belle, nieślubnej córki właściciela, Lavinia zżywa się ze swoją przybraną rodziną, chociaż dzieli ich kolor skóry.
W końcu właściciele plantacji przygarniają Lavinię do swojego domu, gdzie pan jest wciąż nieobecny, a pani zmaga się z uzależnieniem od opium. Lavinia jest rozdarta pomiędzy dwoma domami. Kiedy zostaje zmuszona do dokonania wyboru, jej lojalność zostaje podważona, tajemnice zostają wyciągnięte na światło dzienne, a ludzkie życie znajduje się w niebezpieczeństwie.

Jest rok 1791, gdy właściciel plantacji tytoniu, kapitan James Pyke, powraca z podróży i przywozi ze sobą małą, białą dziewczynkę. Dziecko nie pamięta swojej przeszłości, jest wychudzone i przerażone. Kapitan postanawia umieścić je w domu niewolników, gdzie dziewczynka ma pomagać w kuchni pod okiem Belle, jednej z czarnoskórych służących. Już wkrótce mała Lavinia zaskarbia sobie sympatię swoich nowych opiekunów, choć różni ich kolor skóry...

Od momentu, gdy pojawiły się pierwsze zapowiedzi Domu służących, byłam pewna, że będzie to książka dla mnie. I nie myliłam się! 

Opowieść poprowadzona została z punktu widzenia dwóch postaci – w narracji pierwszoosobowej Lavinii (w większości) oraz narracji pierwszoosobowej Belle. Dzięki temu poznajemy historię zarówno z punktu widzenia dziecka, jak i dorosłej osoby. Obie narratorki potrafią niezwykle malowniczo opisywać rozgrywające się na kartach powieści wydarzenia – oczami wyobraźni widzimy plantację, piękny dom białych właścicieli oraz baraki i domy czarnoskórej społeczności. Pozwala to obserwować zachodzące pomiędzy tymi dwoma światami relacje.

Nie da się ukryć, że wobec okrucieństwa, jakiego doświadczają niewolnicy, trudno przejść obojętnie, dlatego lektura Domu służących działa na odbiorcę wyjątkowo silnie – zwłaszcza, że przytoczone wydarzenia wydają się tak realistyczne, jakbyśmy poznawali opartą na faktach historię. Opowieść obfituje w sceny, które potrafią zmrozić krew w żyłach (warto podkreślić, że wiele z nich widzimy oczami dziecka!). W dodatku ukazany w tamtych czasach rasizm i powszechne mniemanie o wyższości białej rasy nad czarną wyraźnie maluje podziały i sprawia, że czytelnik mimowolnie zadaje sobie pytanie: „jak ja bym postąpił, żyjąc w takim miejscu?”. 

Bardzo spodobała mi się kreacja bohaterów – rozpoczynając od małej Lavinii, która nawet z upływem lat pozostawała delikatna i naiwna, poprzez silną i odważną Belle, a kończąc na Mamie Mae, której nie sposób nie pokochać. Także męskie sylwetki, w tym postać panicza Marshalla, są wspaniale dopracowane, widzimy w nich siłę, indywidualizm i pasję. Jednak wszystkie postaci najbardziej zachwycają czytelnika realizmem przedstawienia – są żywi i prawdziwi. Czytając książkę, miałam ich cały czas przed oczami, jakby istnieli naprawdę!

Dom służących to nie jest lekka lektura. To książka, która pomimo fikcji literackiej, ma w sobie coś prawdziwego,  autentycznego – historię, która mogła się wydarzyć naprawdę, bo dokładnie tak wyglądało życie niewolników na plantacjach w Stanach Zjednoczonych. W kreacji świata przedstawionego i opowieści Lavinii widać niesamowitą dbałość o szczegóły – autorka włożyła wiele pracy w to, by jak najdokładniej opowiedzieć nam historię dziewczynki uwikłanej w konflikt rasowy, rozdartej pomiędzy dwoma światami – światem białych, do którego należała przez wzgląd na swój kolor skóry, jak i światem czarnych, których traktowała jak rodzinę. Dzięki dobrej narracji, prostemu językowi oraz realizmowi otrzymaliśmy porządną, wywołującą emocje historię, która pozostanie z czytelnikiem na długo po skończonej lekturze. Przyznam szczerze – nie raz miałam łzy w oczach, gdy poznawałam historię życia Lavinii i jej murzyńskiej rodziny. Ba! Momentami czułam autentyczny strach przed kolejnymi wydarzeniami i przed tym, co los przyniesie moim ulubionym bohaterom. Dom służących polecam wszystkim osobom, które: lubią opowieści osadzone na przełomie XVIII i XIX wieku, interesują się historią Stanów albo historią niewolnictwa, a także tym, którzy po prostu szukają porządnej, dobrze napisanej i trzymającej w napięciu książki. Szczerze polecam! Ocena 5+/6!

Original: The Kitchen House 

Wydawca: Papierowy Księżyc

Premiera: 13.12.2013!

Za możliwość przedpremierowego zapoznania się z książką dziękuję wydawnictwu Papierowy Księżyc.

O tym, co zainspirowało autorkę do napisania Domu służących można przeczytać na końcu książki w rozdziale "Od Autorki", albo obejrzeć poniższy film z udziałem Kathleen :)